รู้จักมะเร็งตับ
05-Mar-2010 อ่าน : 9164 คน
รู้จักมะเร็งตับ
มะเร็งตับ เป็นโรคมะเร็งที่พบได้บ่อยและเป็นสาเหตุการตายอันดับหนึ่งของมะเร็งในผู้ชายไทย มะเร็งตับพบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง 2 เท่าขึ้นไป การรักษาโรคมะเร็งตับยังไม่ได้ผลดีเท่าที่ควร เป็นมะเร็งที่มีการดำเนินโรคเร็วมาก มีอัตราการรอดชีวิตต่ำ
ปัจจัยเสี่ยง
- การเป็นไวรัสตับอักเสบ ส่วนใหญ่ร้อยละ 75-80 ของผู้ป่วยมะเร็งตับเกิดในผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ โดยติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีร้อยละ 50-55 และติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี ร้อยละ 25-30 โดยผู้ที่เป็นพาหะของไวรัสตับอักเสบบีมีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งตับสูงมากกว่าคนที่ไม่เป็นพาหะ ถึง 100-400 เท่า
- เป็นโรคตับแข็ง
- การดื่มแอลกอฮอล์
- สารอัลฟลาท็อกซิน ซึ่งเกิดจากเชื้อราบางชนิด พบในอาหารประเภทถั่ว ข้าวโพด พริกแห้ง เป็นต้น ผู้ที่ตรวจพบว่ามีสารนี้จะมีความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งตับ 5.0-9.1 เท่า เมื่อเปรียบเทียบกับผู้ที่ตรวจไม่พบสารดังกล่าวในร่างกาย
อาการและอาการแสดง
- เบื่ออาหาร แน่นท้อง ท้องผูก
- อ่อนเพลีย น้ำหนักลด และมีไข้ต่ำๆ
- ปวดหรือเสียดชายโครงด้านขวา อาจคลำก้อนได้
- ตัวเหลือง ตาเหลือง ท้องโตและบวมบริเวณขาทั้ง 2 ข้าง
วิธีการตรวจคัดกรองและวินิจฉัย
- ตรวจเลือดหาค่า Alfa-fetoprotein (AFP)ซึ่งเป็นสารที่มะเร็งตับ ชนิดเซลล์ตับผลิตออกมา
- การทำอัลตร้าซาวด์ตับ คอมพิวเตอร์เอ็กซเรย์ คลื่นแม่เหล็ก (MRI) หรือการฉีดสีเข้าเส้นเลือดแดงที่ไปเลี้ยงตับ
การรักษา แบ่งออกเป็น
1. การรักษาเพื่อหวังผลหายขาด ได้แก่ การรักษาด้วยการทำผ่าตัดหรือการเปลี่ยนตับใหม่ อย่างไรก็ตาม การผ่าตัดซึ่งถือเป็นวิธีที่ดีที่สุดที่หวังผลในการหายขาดได้ แต่ก็ใช้ได้ในผู้ป่วยที่ก้อนยังไม่โตมาก และการทำงานของตับยังดีอยู่ ซึ่งมีประมาณร้อยละ 20ของผู้ป่วยเท่านั้น ที่เหมาะสมต่อการผ่าตัดรักษา
สำหรับการปลูกถ่ายตับ หรือการผ่าตัดเปลี่ยนตับใหม่สำหรับมะเร็งตับ มีเกณฑ์กำหนดผู้ป่วยที่เหมาะสมต่อการปลูกถ่ายตับ คือ
- ก้อนมะเร็งขนาดเล็กกว่า 5 เซนติเมตร
- จำนวนก้อนมะเร็งมีจำนวนไม่เกิน 3 ก้อน และแต่ละก้อนมีขนาดเล็กกว่า 3 เซนติเมตร และทั้งหมดอยู่ในกลีบตับข้างเดียวกัน
- ไม่มีการลุกลามไปยังเส้นเลือด
- ไม่มีการแพร่กระจายไปอวัยวะอื่น
2. การฉีดยาเคมีและสารอุดตันเข้าเส้นเลือดแดงที่ไปหล่อเลี้ยง ก้อนมะเร็งทำให้ก้อนยุบลง (Chemoembolization)
3. การฉีดยา เช่น แอลกอฮอล์ เข้าก้อนมะเร็ง โดยผ่านทาง ผิวหนังใช้ในก้อนมะเร็งเล็กๆ ซึ่งผู้ป่วยไม่สามารถผ่าตัดได้
4. การใช้ยาเคมีบำบัด ใช้เพียงเพื่อบรรเทาอาการของมะเร็งไม่สามารถหายขาดได้
5. การฉายแสง ใช้เพื่อบรรเทาอาการของมะเร็ง
6. การใช้วิธีการผสมผสาน
การป้องกันมะเร็งตับ
- ไม่รับประทานอาหารที่มีเชื้อรา ระมัดระวังอาหารที่ตากแห้ง รวมทั้งอาหารที่เตรียมแล้ว เก็บค้างคืน เพราะอาจมีเชื้อราปะปนอยู่
- ไม่รับประทานอาหารที่ใส่ยากันบูด
- ไม่รับประทานอาหารสุกๆดิบๆ เช่น ปลาดิบ ก้อยปลา เพราะอาจจะทำให้เป็น โรคพยาธิใบไม้ตับหรืออาหารที่หมัก เช่น ปลาร้า ปลาเจ่า แหนม ฯลฯ เพราะมีสาร ไนโตรซามีน ซึ่งทำให้เป็นโรคมะเร็งตับได้
- ควรรับประทานอาหารที่สะอาด และปรุงสุกใหม่ๆ
- ถ้ามีอาการผิดปกติ ควรรีบปรึกษาแพทย์
