ต่อมน้ำเหลืองโต - สัญญาณเตือนมะเร็งต่อมน้ำเหลืองและมะเร็งเม็ดเลือดขาว | ยาน้ำเทียนเซียน ดูแลผู้ป่วยมะเร็ง ปรึกษาเรื่องมะเร็ง

ต่อมน้ำเหลืองโต - สัญญาณเตือนมะเร็งต่อมน้ำเหลืองและมะเร็งเม็ดเลือดขาว

11-Aug-2023 อ่าน : 280 คน

ต่อมน้ำเหลืองโตเสี่ยงมะเร็งมากแค่ไหน

หากมีอาการต่อมน้ำเหลืองโตไม่ควรนิ่งนอนใจ เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนมะเร็งต่อมน้ำเหลืองและมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้ จึงควรรู้เท่าทันเพื่อให้รับมือได้ถูกวิธีก่อนสายเกินไป ต่อมน้ำเหลืองโตสามารถคลำพบบริเวณต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ใต้รักแร้ ลำคอ ใต้คาง หลังใบหู ขาหนีบ เป็นต้น ถ้าพบความผิดปกติควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจเช็กโดยเร็วที่สุด

ต่อมน้ำเหลืองคืออะไร

ต่อมน้ำเหลือง (Lymph Nodes) คือ อวัยวะหนึ่งในระบบน้ำเหลือง (หรือระบบภูมิคุ้มกัน) มีหน้าที่ต่อสู้ทำลายเชื้อโรค โดยดักจับไวรัส แบคทีเรีย และเหตุอื่นที่ก่อให้เกิดการเจ็บป่วย ในต่อมน้ำเหลืองประกอบด้วยเซลล์ของระบบภูมิคุ้มกัน ได้แก่ B cells, Follicular Helper T cells (TFH), T cells, Dendritic Cells และ Reticular Cells

ต่อมน้ำเหลืองโตเกิดจากอะไร

ต่อมน้ำเหลืองโต (Lymphadenopathy) สามารถพบเป็นปกติโดยเฉพาะในเด็ก เช่น ต่อมน้ำเหลืองใต้ขากรรไกรโต เป็นต้น โดยส่วนใหญ่พบร่วมกับการอักเสบของจมูก คอ ไซนัส หรือกล่องเสียง หรือไม่ทราบสาเหตุ มีงานวิจัยระบุว่า มีเพียง 16% เท่านั้นที่เป็นมะเร็ง โดยกลไกการเกิดต่อมน้ำเหลืองโต แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ

การเพิ่มของเซลล์ในระบบน้ำเหลือง (Hyperplasia)
มีอะไรแทรกในต่อมน้ำเหลือง (Infiltration)

โรคที่ทำให้เกิดต่อมน้ำเหลืองโตคือโรคอะไร

โรคที่ทำให้เกิดต่อมน้ำเหลืองโต ได้แก่

โรคติดเชื้อ เช่น ไวรัส (HIV, EBV, CMV, หัด หรือหัดเยอรมัน), แบคทีเรีย (โดยเฉพาะ Staphylococci, วัณโรค Tuberculosis และเชื้อ Mycobacteria อื่น, ริกเกตเซียจากเห็บไรกัด), ราและพยาธิ (Toxoplasmosis)
การตอบสนองต่อภูมิคุ้มกัน เช่น โรคเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (SLE, รูมาตอยด์), แพ้ยา (ยากันชัก Phenytoin), โรค Histiocytosis X และโรค Castleman
เซลล์ไขมันหรือ Glycoprotein – Laden Macrophage (Monocyte) เช่น โรค Lipid Storage (Gaucher Disease)
โรคมะเร็ง เช่น มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Non – Hodgkin หรือ Hodgkin lymphoma), มะเร็งเม็ดเลือดขาว, การแพร่กระจายของมะเร็งอื่น และอื่น ๆ เช่น Sarcoidosis

ตรวจวินิจฉัยต่อมน้ำเหลืองโตทำได้อย่างไร

หากมีต่อมน้ำเหลืองโต ควรตรวจเบื้องต้น ได้แก่ ความสมบูรณ์เม็ดเลือด (CBC), เอกซเรย์ปอด และ Monospot Test และให้ยาปฏิชีวนะกรณีสงสัยว่าติดเชื้อแบคทีเรีย

ต่อมน้ำเหลืองโตแบบไหนที่ควรพบแพทย์

ก้อนต่อมน้ำเหลืองขนาดใหญ่กว่า 2 เซนติเมตร
ต่อมน้ำเหลืองเหนือไหปลาร้าโตหรือโตหลายตำแหน่ง
ต่อมน้ำเหลืองโตเร็วหรือไม่ยุบหลัง 1 เดือน
ต่อมน้ำเหลืองแข็งและไม่ขยับ
มีไข้หลายวัน
เหงื่อออกตอนกลางคืน
น้ำหนักลดโดยไม่ทราบเหตุ

ต่อมน้ำเหลืองโตรักษาได้อย่างไร

ต่อมน้ำเหลืองโตเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ การรักษาจะอิงตามการตรวจวินิจฉัยโรค สิ่งสำคัญคือ หากไม่มั่นใจสาเหตุของต่อมน้ำเหลืองโตควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรักษาต่อไป

เรื่องที่ควรรู้เกี่ยวกับต่อมน้ำเหลืองโต

ในอดีตผู้ป่วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น ซิฟิลิส สามารถพบต่อมน้ำเหลืองขาหนีบโตได้ แต่ในปัจจุบันพบน้อยลง และอาการเจ็บต่อมน้ำเหลือง ซึ่งเกิดจากเปลือกหุ้มต่อมน้ำเหลือง (Capsule) ยืดออกจากต่อมน้ำเหลืองที่โตเร็ว มักพบสาเหตุมาจากการติดเชื้อ ไม่ใช่มะเร็ง ทั้งนี้ต้องพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยแยกโรคโดยละเอียด

ขอขอบคุณข้อมูล นพ.พศวีร์ เขมะพิพัฒน์ อายุรแพทย์โรคเลือด โรงพยาบาลมะเร็งกรุงเทพ วัฒโนสถ