รู้จักมะเร็งต่อมไทรอยด์

15-Aug-2014 อ่าน : 4710 คน

รู้จักมะเร็งต่อมไทรอยด์

หน้าที่ของต่อมไทรอยด์ ต่อมไทรอยด์ มีลักษณะเหมือนผีเสื้ออยู่ที่ใต้ลูกกระเดือก ขนาด 1-2 เซนติเมตร ซึ่งมีต่อมไร้ท่อที่ทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมน เพื่อควบคุมการเผาผลาญของร่างกาย อุณหภูมิของร่างกาย ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ระดับไขมันในเลือด รวมทั้งอารมณ์และความรู้สึก ปกติต่อมไทรอยด์จะหลั่งฮอร์โมนออกมาในปริมาณที่เหมาะสมฮอร์โมนที่สำคัญ คือ ฮอร์โมนไทร็อกซิน หรือ ที 4 (Tetraiodothyronin: T4) และ Triiodothyronine (T3) โดยฮอร์โมนนี้จะมีธาตุไอโอดีนเป็นส่วนประกอบที่สำคัญ ถ้าฮอร์โมนหลั่งน้อยร่างกายจะเผาผลาญน้อยลง แต่ถ้าฮอร์โมนหลั่งมากร่างกายจะมีการเผาผลาญอาหารมาก ทำให้น้ำหนักลด ถ้าหากต่อมไทรอยด์ไม่สามารถควบคุมการทำงานของร่างกายให้เป็นปกติได้ ร่างกายก็จะเกิดความผิดปกติขึ้น เช่น คอพอก คอพอกเป็นพิษ เนื้องอกของต่อมไทรอยด์อักเสบ และมะเร็งต่อมไทรอยด์ เป็นต้น

มะเร็งต่อมไทรอยด์มักจะรักษาให้หายขาด ไม่มีอาการเจ็บปวด และการวินิจฉัยทำได้ง่ายพบได้ไม่บ่อย หากพบเร็วสามารถรักษาหายขาดพบมะเร็งต่อมไทรอยด์ได้ประมาณ 10% ของก้อนที่ต่อมไทรอยด์ พบได้ตั้งแต่อายุ 10 ปีขึ้นไป จนถึงอายุ 70-80 ปี ส่วนใหญ่พบในช่วงอายุ 40-60 ปี ส่วนมากพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย หากพบในเพศชาย หรือพบในอายุน้อยมาก หรืออายุมากจะมีความรุนแรงของโรคมากกว่า

อาการและอาการแสดง

ผู้ป่วยมะเร็งต่อมไทรอยด์ มักจะพบแพทย์ด้วยเรื่อง ก้อนที่คอโดยที่ไม่มีอาการปวด แต่ก็มีบางรายที่มาด้วยเรื่องต่อมน้ำเหลืองโตหรืออาการเสียงแหบเนื่องจากก้อนไปกดเส้นประสาท มะเร็งต่อมไทรอยด์ในระยะแรกมักไม่มีอาการ จะพบเพียงก้อนที่ต่อมไทรอยด์ ซึ่งอยู่ทางด้านหน้าของลำคอเคลื่อนขึ้นลงตามการกลืนเท่านั้น บางรายจะมีก้อนอยู่นานหลายปีก่อนที่จะโตขึ้นอย่างรวดเร็วในระยะลุกลามอาจพบก้อนบริเวณด้านข้างลำคอด้วย ซึ่งเกิดจากมะเร็งแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลือง นอกจากนี้พบมะเร็งแพร่กระจายไปที่กระดูกทำให้กระดูกหัก หรือมีก้อนขึ้นตามกระดูกในที่ต่างๆ เช่น กะโหลกศีรษะ ไหปลาร้า กระดูกซี่โครง กระดูกเชิงกราน เป็นต้น อาจพบมีอาการเสียงแหบ หรือกลืนลำบาก

การวินิจฉัยแยกโรค

การตรวจร่างกาย ไม่สามารถแยกระหว่างมะเร็งและเนื้องอกธรรมดาต้องใช้การตรวจพิเศษ ดังนี้คือ

การตรวจไทรอยด์สแกน (Thyroid scan) เพื่อตรวจต่อมไทรอยด์ หากต่อมนั้นไม่สามารถที่จะจัดเก็บไอโอดีนได้น้อย เรียก Cold nodules หากต่อมสามารถจับเก็บไอโอดีนมาก จะเรียกว่า Hot nodule แต่หากจับเก็บไอโอดินเท่ากับต่อมไทรอยด์ปกติเรียก Warm nodule โดยพวกที่มีโอกาสเป็นมะเร็งต่อมไทรอยด์ คือ ชนิด Cold nodule
การเจาะชิ้นเนื้อต่อมไทรอยด์ เพื่อส่องกล้องจุลทรรศน์โดยการใช้เข็มเจาะดูดทั้งเนื้อและน้ำส่งตรวจหาเซลล์มะเร็ง
การได้ชิ้นเนื้อจากการผ่าตัดมาพิสูจน์ พบว่า ก้อนที่ต่อมไทรอยด์ร้อยละ 90 ไม่เป็นมะเร็ง แต่เราไม่สามารถแยกเนื้อดีหรือมะเร็งโดยการตรวจร่างกาย หรือจากการซักประวัติ หรือแม้กระทั่งการเจาะเลือด

ชนิดของมะเร็งต่อมไทรอยด์

เมื่อแพทย์รายงานผลการตรวจมะเร็งว่าเป็น Well-Differentiated Thyroid Cancer เป็นมะเร็งที่มีลักษณะคล้ายเซลล์ปกติ ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ Papillary และ follicular มะเร็งนี้พบประมาณร้อยละ 90 ของมะเร็งต่อมไทรอยด์ผลการรักษาค่อนข้างดี สาเหตุมักจะเกิดจากการได้รับรังสีรักษาในวัยเด็ก เช่น การรักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือง

1. มะเร็งไทรอยด์ชนิด Papillary

เมื่อส่องจากกล้องจุลทรรศน์ จะพบเป็นตุ่มยื่นออกมา มะเร็งชนิดนี้พบบ่อยที่สุดของมะเร็งต่อมไทรอยด์ กล่าวคือ พบได้ร้อยละ 70-80% ซึ่งมะเร็งชนิดนี้สามารถพบได้ในช่วงอายุ โดยมักพบว่าก้อนมะเร็งโตช้า และประมาณ 1 ใน 3 จะพบว่ามะเร็งแพร่กระจายไปที่ต่อมน้ำเหลือง

2. มะเร็งไทรอยด์ชนิด Follicular

มะเร็งชนิดนี้พบได้ร้อยละ 10-15% ของมะเร็งไทรอยด์ พบในคนสูงอายุกว่าชนิด papillary มะเร็งชนิดนี้แพร่กระจายง่ายกว่าชนิดแรก หากมะเร็งไม่แพร่กระจาย การรักษามักจะได้ผลดี

การรักษา

การรักษาขึ้นกับชนิดของเนื้องอก โดยหากผลการทำสแกนพบว่าเป็นชนิด cold nodules และผลชิ้นเนื้อสงสัยว่าจะเป็นมะเร็ง การรักษาต้องตัดผ่าตัดเอาก้อนนั้นออก หากการตรวจพบว่าเป็นชนิด warm หรือ hot nodule การรักษาอาจจะให้แค่ยารับประทานพวกเนื้องอกธรรมดา และได้ยาฮอร์โมนไทรอยด์รักษา ผู้ป่วยต้องได้รับการตรวจซ้ำทุก 6 เดือน หากก้อนไม่โตขึ้น ก็ไม่ต้องทำการรักษาเพิ่มเติม แต่หากก้อนใหญ่ขึ้น ก็พิจารณาผ่าตัด สำหรับผู้ป่วยที่มีก้อนหลายก้อน และมีขนาดของต่อมไทรอยด์โตมาก ต้องรักษาด้วยการผ่าตัด สรุปว่าการผ่าตัดเป็นการรักษาหลัก หากเป็นมะเร็งชนิดที่แพร่กระจายก็จะต้องต่อมตัดไทรอยด์ทิ้งทั้งหมด แต่หากเป็นชนิดที่ไม่แพร่กระจาย อาจจะตัดเนื้อต่อมไทรอยด์บางส่วนออก รวมถึงการให้ไอโอดีน 131