การเตรียมตัวและฟื้นฟูหลังผ่าตัด มะเร็งตับ
20-Sep-2023 อ่าน : 570 คน
.jpg)
การเตรียมตัวและฟื้นฟูหลังผ่าตัด มะเร็งตับ
เมื่อตรวจพบว่าเป็นมะเร็งตับ แพทย์จะพิจารณาวางแผนและเลือกวิธีรักษาที่เหมาะสมเป็นรายบุคคลตามภาวะของโรคและสุขภาพของผู้ป่วย ซึ่งการรักษาหลักๆ จะแบ่งออกเป็น
- การรักษาโดยใช้ยาเคมีบำบัด
- ใช้รังสีร่วมรักษา
- การผ่าตัด
ทั้งนี้ การผ่าตัดมะเร็งตับนับเป็นวิธีรักษาที่มีประสิทธิภาพสูงสุด โดยเฉพาะในกลุ่มที่พบรอยโรคในระยะเริ่มแรกของการเป็นมะเร็ง ซึ่งการผ่าตัดจะเพิ่มโอกาสในการรักษาให้หายขาดได้มาก
การผ่าตัดมะเร็งตับมี 2 วิธีหลัก ดังนี้
1. การผ่าตัดมะเร็งตับโดยตัดเนื้อตับออกบางส่วน
วิธีนี้จะทำได้ในกรณีที่พบก้อนมะเร็งตั้งแต่ระยะเริ่มแรก ก้อนมะเร็งมีขนาดไม่ใหญ่ และมีปริมาณเนื้อตับปกติหรือเนื้อตับที่ยังดีอยู่มากพอ รวมถึงประสิทธิภาพการทำงานของตับที่เหลือหลังการผ่าตัดต้องสามารถทำงานได้เพียงพอในการใช้ชีวิตต่อไป ซึ่งการผ่าตัดเนื้อตับออกบางส่วนนั้นสามารถทำได้ 2 แบบ คือ
- การผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง เป็นวิธีการผ่าตัดมาตรฐาน โดยการกรีดเปิดแผลที่ผิวหนังบริเวณหน้าท้อง มักใช้ในกรณีที่ก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่เกินกว่าจะผ่าตัดแบบส่องกล้องได้ หรือตำแหน่งของก้อนมะเร็งอยู่ลึก และไม่เอื้ออำนวยต่อการผ่าตัดด้วยวิธีการส่องกล้อง
- การผ่าตัดด้วยการส่องกล้อง เป็นวิธีการผ่าตัดโดยการเจาะรูทางหน้าท้อง 3-5 รู เพื่อสอดกล้องและเครื่องมือในการผ่าตัดลงไป เป็นวิธีที่มักใช้ในการผ่าตัดมะเร็งตับที่มีขนาดไม่ใหญ่ ตำแหน่งของก้อนมะเร็งสามารถเข้าถึงได้โดยไม่มีอวัยวะอื่นบดบัง ซึ่งข้อดีของการผ่าตัดมะเร็งตับด้วยการส่องกล้องคือ ผู้ป่วยจะมีแผลเล็ก ฟื้นตัวไว ไม่ต้องนอนโรงพยาบาลหลายคืน แต่ก็ตามมาด้วยค่าใช้จ่ายที่สูงกว่าการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง
2. การผ่าตัดเพื่อปลูกถ่ายตับ
เป็นวิธีรักษาที่มักใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยมีก้อนมะเร็งร่วมกับภาวะตับแข็งอย่างรุนแรง ทั้งนี้ก้อนมะเร็งต้องมีขนาดและปริมาณไม่เกินตามข้อบ่งชี้ที่กำหนด โดยแพทย์จะนำเอาตับออกทั้งหมด แล้วทำการปลูกถ่ายตับใหม่ที่ได้รับบริจาคมาทดแทน ซึ่งผู้ป่วยที่ทำการปลูกถ่ายตับจะต้องทานยากดภูมิเพื่อป้องกันการปฏิเสธตับใหม่และภาวะแทรกซ้อน
ทั้งนี้ ในการเลือกวิธีผ่าตัดรักษามะเร็งตับ แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาจากปัจจัยดังต่อไปนี้
- สภาพร่างกาย ความแข็งแรง สุขภาพ และโรคอื่นๆ ที่ผู้ป่วยเป็นอยู่
- ระยะและความรุนแรงของโรคมะเร็ง
- ขนาด จำนวน และตำแหน่งของก้อนมะเร็ง
- ประสิทธิภาพการทำงานของเนื้อตับส่วนที่ยังดีอยู่เพียงพอต่อการดำเนินชีวิตต่อไปหรือไม่
เราสามารถตัดตับออกได้มากน้อยแค่ไหน ?
โดยธรรมชาติเราสามารถตัดตับทิ้งได้ส่วนหนึ่ง โดยตับในส่วนที่เหลือจะต้องเพียงพอต่อการใช้ชีวิต ในผู้ที่ร่างกายแข็งแรง เราสามารถตัดตับทิ้งได้ถึง 75% โดยที่ยังสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ แต่ในผู้ที่มีภาวะตับแข็ง ประสิทธิภาพการทำงานของตับจะลดลง ทำให้สามารถตัดตับออกได้น้อยลง
เตรียมตัวอย่างไร ? ก่อนเข้ารับการผ่าตัดมะเร็งตับ
- 1 สัปดาห์ก่อนผ่าตัด ควรทานอาหารประเภทโปรตีนให้เพียงพอ เพื่อให้ร่างกายฟื้นตัวได้ดีหลังการผ่าตัด
- งดน้ำ งดอาหาร ก่อนเข้ารับการผ่าตัดอย่างน้อย 6-8 ชั่วโมง
- เข้ารับการตรวจสุขภาพก่อนการผ่าตัด
วิธีดูแลสุขภาพหลังผ่าตัดมะเร็งตับ เพื่อการฟื้นฟูและลดเสี่ยงกลับมาเป็นซ้ำ
ไม่ว่าจะเป็นการผ่าตัดรักษามะเร็งตับด้วยวิธีใด แนะนำให้ควบคุมปัจจัยเสี่ยงหลังการผ่าตัด ดังนี้
- งดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- หลีกเลี่ยงการทานยาสมุนไพรโดยไม่ปรึกษาแพทย์
- ทานอาหารสุก สะอาด และครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะโปรตีนต้องทานให้เพียงพอ
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ แต่แนะนำว่าควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนักและยกของหนัก 2-4 สัปดาห์หลังการผ่าตัด
- กรณีตรวจพบไวรัสตับอักเสบร่วมด้วย ต้องทานยาตามที่แพทย์จ่ายให้อย่างเคร่งครัด
- พบแพทย์ตามนัด เพื่อติดตามอาการหลังการผ่าตัด
ขอขอบคุณข้อมูล โรงพยาบาลพญาไท 3
