การเตรียมตัวก่อนและหลังมารับยาเคมีบำบัด
12-May-2023 อ่าน : 225 คน
.jpg)
การเตรียมตัวก่อนและหลังมารับยาเคมีบำบัด
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- แพทย์จะให้ตรวจเลือดเพื่อดูระดับเม็ดเลือดว่าอยู่ในเกณฑ์ปลอดภัยที่จะรับยาหรือไม่ก่อนรับยาเคมีบำบัดทุกรอบ
- วันที่มารับยาสามารถรับประทานอาหาร และยาประจำตัวได้ตามปกติ กรณีมียาที่ใช้ประจำต่อเนื่องควรนำติดตัวมาด้วยเพื่อให้แพทย์พิจารณาการใช้ยาร่วมกับเคมีบำบัด
- หากมีไข้ในวันที่ต้องให้ยาเคมีบำบัด กรุณาแจ้งแพทย์หรือพยาบาลก่อนทุกครั้ง
การปฏิบัติตัวหลังได้รับยาเคมีบำบัด
- หลังจากได้รับยาฉีดภายใน 48 ชั่วโมง ปัสสาวะและอุจจาระของผู้ป่วยอาจมียาปนอยู่ หลังเข้าห้องน้ำควรทำความสะอาดด้วยน้ำมากกว่าปกติ เช่น กดชักโครก 2 ครั้ง
- การรับรสชาติของอาหารเปลี่ยนแปลงทำให้เกิดความรู้สึกขมในปาก การเคี้ยวหมากฝรั่งหรืออมลูกอมจะช่วยบรรเทาอาการได้
- กรณีนอนไม่หลับอาจใช้ยาคลายเครียดตามแพทย์สั่ง
- ควรดื่มน้ำให้เพียงพออย่างน้อยวันละ 1-2 ลิตรต่อวัน และรับประทานอาหารที่มีเส้นใยหรือใช้ยาระบายที่แพทย์สั่งให้ถ้ามีอาการท้องผูก
- สวมผ้าปิดจมูก รับประทานอาหารที่สุกใหม่ๆ หรืออุ่นร้อนก่อนรับประทาน หลีกเลี่ยงผักสด ผลไม้เปลือกบาง เนื่องจากยาเคมีบำบัดสูตรนี้มีผลทำให้การสร้างเม็ดเลือดต่างๆ ลดลง ทำให้มีภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำซึ่งเสี่ยงต่อการติดเชื้อ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง 7-14 วันหลังรับยา
- หากมีไข้ (วัดปรอททางปากได้สูงกว่า 38 องศาเซลเซียส) ท้องเสีย ปัสสาวะแสบขัด ควรรีบไปรับการรักษาที่โรงพยาบาล เนื่องจากการติดเชื้อในสภาวะที่ภูมิต้านทานต่ำอาจมีความรุนแรงและอันตรายกว่าปกติ
- ควรรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ไม่ควรงดเนื้อสัตว์หรืออาหารหมวดโปรตีน (ไข่ นม ถั่วต่างๆ) เพราะอาจทำให้ขาดสารอาหาร และปริมาณเม็ดเลือดน้อยกว่าที่กำหนด ทำให้ไม่สามารถให้ยาในรอบถัดไปได้
- หากยังอยู่ในวัยเจริญพันธุ์ต้องคุมกำเนิด วิธีที่เหมาะสมที่สุดคือการใช้ถุงยางอนามัย กรณีต้องการรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดควรปรึกษาแพทย์
- ระหว่างการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดควรหยุดการใช้สมุนไพร เนื่องจากอาจทำให้มีผลต่อตับและไต และในปัจจุบันยังไม่มีผลการวิจัยที่แสดงอย่างชัดเจนถึงประสิทธิภาพและความปลอดภัยเมื่อให้คู่กัน
- ยาเคมีบำบัดแทบทุกชนิดจะมีผลข้างเคียงไม่เหมือนกัน โดยอาจมีอาการขณะกำลังได้รับยาเคมีบำบัดหรือภายหลังได้รับยาแล้ว ควรแจ้งผลข้างเคียงของยาที่เกิดให้แพทย์ทราบทุกครั้งในขณะที่ได้รับยาหรือก่อนมารับยาครั้งต่อไปเพื่อที่แพทย์จะได้ช่วยให้การรักษาหรือปรับขนาดยาให้เหมาะสมกับผู้ป่วย
ขอขอบคุณข้อมูล ข้อมูลจากกลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
