รู้จักมะเร็งปอด ลดเสี่ยง เลี่ยงได้

27-Apr-2023 อ่าน : 286 คน

มะเร็งปอด

เกิดจากการเจริญเติบโตของเซลล์ที่ผิดปกติอย่างรวดเร็ว และไม่สามารถควบคุมได้ จนเกิดเป็นกลุ่มก้อนของเซลล์ที่ผิดปกติ จะตรวจพบได้เมื่อมีขนาดใหญ่ มีจำนวนมาก และแพร่ไปตามบริเวณต่างๆ ของร่างกาย มะเร็งปอดจะทำลายชีวิตของผู้ป่วยได้รวดเร็วแค่ไหน ขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง

มะเร็งปอด แบ่งออกเป็น 2 ชนิด

มะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก (Small Cell Lung Cancer) พบได้ประมาณ 10 - 15% ซึ่งเซลล์จะเจริญเติบโต และแพร่กระจายได้รวดเร็ว ทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้อย่างรวดเร็ว ส่วนมากรักษาด้วยการใช้ยา หรือฉายรังสี
มะเร็งปอดชนิดไม่ใช่เซลล์เล็ก (Non-Small Cell Lung Cancer) พบได้บ่อยกว่ามะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก ประมาณ 85 - 90% แต่แพร่กระจายได้ช้ากว่า แต่สามารถรักษาให้หายได้โดยการผ่าตัด หากพบตั้งแต่เนิ่นๆ

ปัจจัยเสี่ยงเกิดมะเร็งปอด

อายุ ความเสี่ยงของการเกิดมะเร็งปอดเพิ่มขึ้นตามอายุ โดยทั่วไปความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้น หลังอายุ 40 ปี แต่สามารถพบได้ในอายุน้อยกว่า 40 ปี
บุหรี่ สาเหตุที่ทำให้เกิดมะเร็งปอดมากที่สุด ผู้ที่สูบบุหรี่มีความเสี่ยงเป็นมะเร็งปอดมากกว่าผู้ที่ไม่สูบบุหรี่ 10 - 30 เท่า เนื่องจากสารในบุหรี่สามารถทำลายเซลล์ปอด ทำให้เกิดความผิดปกติของเซลล์ โดยความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้นตามจำนวนมวน และจำนวนปีที่สูบ
การได้รับสารพิษ และมลภาวะในสิ่งแวดล้อม เช่น ควันบุหรี่ แอสเบสตอส (asbestos) ก๊าซเรดอน (radon) สารหนู รังสี และสารเคมีอื่นๆ รวมถึงฝุ่น และไอระเหยจากนิกเกิล โครเมียม และโลหะอื่นๆ
ประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งปอด ผู้ที่มีพ่อ แม่ พี่น้องเป็นโรคมะเร็งปอด มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งปอดแม้ไม่ได้สูบบุหรี่

อาการต้องสงสัยมะเร็งปอด

ในระยะเริ่มต้นมักไม่แสดงอาการ แต่เมื่อโรคลุกลามแล้ว มักมีอาการ ดังนี้

ไอเรื้อรัง (ไอแห้ง หรือไอมีเสมหะ) ไอมีเลือดปน
มีปัญหาการหายใจ เช่น หายใจสั้น หายใจมีเสียงหวีด
เจ็บบริเวณหน้าอกตลอดเวลา
เสียงแหบ
ติดเชื้อในปอดบ่อยๆ เช่น ปอดบวม
เหนื่อยง่าย หรือรู้สึกเหนื่อยตลอดเวลา
น้ำหนักลด โดยไม่ทราบสาเหตุ

ตรวจคัดกรองมะเร็งปอด

การตรวจคัดกรองช่วยให้แพทย์สามารถตรวจพบ และรักษามะเร็งได้ตั้งแต่เนิ่นๆ แต่ในปัจจุบันยังไม่มีวิธีตรวจสอบมะเร็งปอดด้วยตนเอง หรือแบบง่ายๆ แบบมะเร็งเต้านม อย่างไรก็ตาม มีการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์แบบใช้ปริมาณรังสีต่ำ ซึ่งสามารถนำมาใช้ในการตรวจคัดกรอง และวินิจฉัยได้

การตรวจคัดกรองมะเร็งปอด Low - Dose Chest

ปัจจุบันมีวิธีการตรวจคัดกรองมะเร็งปอด ด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์แบบใช้ปริมาณรังสีต่ำ (Low-dose CT scan) ได้เป็นภาพวินิจฉัย 3 มิติ ซึ่งมีความแม่นยำกว่าการตรวจ X-ray ทรวงอก แบบธรรมดา และยังปลอดภัย เพราะใช้ปริมาณรังสีต่ำกว่า เมื่อเทียบกับ CT Scan ปกติ จากการวิจัยของ National Lung Screening Trial (NLST) ในประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่าเมื่อตรวจคัดกรองในกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงสูง และมีอายุมากกว่า 50 ปีด้วย Low-dose CT scan สามารถลดอัตราการตายจากมะเร็งปอดได้ 15 - 20% เมื่อเทียบกับการตรวจคัดกรองด้วย X - ray ทรวงอกแบบธรรมดา

ใครบ้าง? ที่ควรตรวจคัดกรองมะเร็งปอด Low-dose CT Scan

       1. มีอายุ 50 ปีขึ้นไป และสูบบุหรี่จัด
       2. เลิกสูบบุหรี่แล้ว แต่หยุดสูบบุหรี่มาน้อยกว่า 15 ปี
       3. คนในครอบครัวสูบบุหรี่ หรือได้รับควันบุหรี่
       4. ผู้ทำงานใกล้ชิดสารเคมี หรือสารก่อมะเร็ง
       5. สมาชิกในครอบครัวเป็นมะเร็งปอด