มะเร็งลำไส้ - รักษาได้ด้วยการส่องกล้อง
26-Jan-2023 อ่าน : 175 คน
มะเร็งลำไส้ รักษาได้ด้วยการส่องกล้อง
มะเร็งลำไส้ใหญ่ พบมากที่สุดในมะเร็งทางเดินอาหาร อุบัติการณ์จะเพิ่มมากขึ้นตามอายุ ทั้งนี้จากข้อมูลในประเทศไทยล่าสุดปี 2560 โดยสถิติของสถาบันมะเร็งแห่งชาติพบว่า มะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นมะเร็งที่พบได้เป็นอันดับ 3 จากประชากรทั้งหมด โดยพบผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงในเพศชายสูงเป็นลำดับที่ 2 รองจากมะเร็งตับและท่อทางเดินน้ำดี ส่วนในเพศหญิงพบเป็นอันดับที่ 3 รองจากมะเร็งเต้านมและมะเร็งปากมดลูก โดยช่วงอายุที่พบบ่อยที่สุดในเพศชายคือ 55-59 ปี และในเพศหญิงคือ 50-54 ปี
การเตรียมตัวเข้ารับการส่องกล้องลำไส้ใหญ่
ในการตรวจลำ ไส้ใหญ่ให้มีประสิทธิภาพดี จะต้องเตรียมลำไส้ใหญ่ให้สะอาด ไม่มีอุจจาระบดบังรอยโรคผนังลำไส้ เพราะหากพบความผิดปกติ เช่น ติ่งเนื้องอก อาจต้องตัดออก ดังนั้น การเตรียมลำไส้ จึงมีความสำคัญมากและต้องปฏิบัติดังนี้
1. 2-3 วันก่อนตรวจ ให้รับประทานอาหารอ่อน ย่อยง่าย งดรับประทานผัก ผลไม้ ธัชพืชและอาหารที่มีเส้นใย
2. รับประทานยาระบายให้ตรงตามจำนวนและเวลาตามที่แพทย์สั่ง
3. ควรดื่มน้ำ 1 แก้วทุกครั้งที่ถ่ายอุจจาระ
4. คืนวันก่อนตรวจงดอาหารและน้ำดื่ม เว้นยาระบายที่แพทย์สั่ง จนกว่าจะทำการตรวจ
5. ควรมีญาติมาด้วย
การเข้ารับการตรวจการส่องกล้องลำไส้ใหญ่
จุดเด่นของการส่องกล้องลำไส้ใหญ่ เป็นการคัดกรองมะเร็งลำไส้ที่มีความแม่นยำสูงกว่าวิธีอื่น ๆ สามารถให้การวินิจฉัยและรักษาได้ในคราวเดียวกัน หากพบรอยโรคผิดปกติสามารถตัดชิ้นเนื้อส่งตรวจได้ หรือ หากพบติ่งเนื้อก็สามารถตัดออกผ่านทางการส่องกล้องได้ทันที
มะเร็งลำไส้ใหญ่ในระยะแรก ผู้ป่วยมักไม่มีอาการผิดปกติ แต่ตรวจพบโดยบังเอิญจากการคัดกรองโดยการส่องกล้อง ดังนั้นการตรวจคัดกรองจึงถือเป็นเรื่องจำ เป็นโดยเฉพาะในผู้ที่อายุเกิน 45-50 ปี ถ้าผู้ป่วยมาเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ด้วยการส่องกล้องลำไส้ใหญ่ตั้งแต่เนิ่นๆ จะทำ ให้เพิ่มโอกาสตรวจพบมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ตั้งแต่ระยะแรก เช่น ถ้าเจอในระยะแรกที่ยังเป็นติ่งเนื้ออยู่ ก็จะสามารถรักษาด้วยการตัดชิ้นเนื้อออกผ่านการส่องกล้องได้ แต่ถ้าตรวจพบในระยะท้ายแล้ว อาจจะใช้วิธีการรักษาด้วยการผ่าตัดร่วมกับการให้ยาเคมีบำบัด การฉายแสง ซึ่งประสิทธิภาพในการรักษา อัตราการรอดชีวิตจะลดลงเมื่อเทียบกับการตรวจพบแต่ระยะแรกของโรค ดังนั้นหากตรวจคัดกรองเร็ว วินิจฉัยโรคได้เร็วก็จะสามารถรักษาให้หายขาดได้
แนวทางป้องกัน
ผู้ป่วยควรรับประทานผัก ผลไม้ และธัญพืชซึ่งปราศจากการขัดสีให้มากขึ้น ลดการบริโภคเนื้อแดงและอาหารแปรรูปจำพวกไส้กรอก แฮม เบคอน เป็นต้น ทั้งนี้ควรออกกำลังกายและควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม งดดื่มแอลกอฮอล์ งดสูบบุหรี่ และที่สำคัญควรเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้แต่เนิ่นๆ ในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง
- รับประทานผัก ผลไม้ และธัญพืชซึ่งปราศจากการขัดสีให้มากขึ้น
- ลดการบริโภคเนื้อแดงและอาหารจำพวกไส้กรอก แฮม เบคอน เป็นต้น
- ออกกำลังกายและควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
- งดดื่มแอลกอฮอล์
- งดสูบบุหรี่
- ผู้ที่มีอายุ 45 - 50 ปี ควรเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ เพื่อตรวจหาความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ หรือ ตรวจหามะเร็งลำไส้ใหญ่ตั้งแต่เนิ่นๆ โดยเฉพาะในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง เพราะการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ด้วยการส่องกล้อง Colonoscopy จะช่วยให้สามารถตรวจพบเจอมะเร็งลำไส้ใหญ่ในระยะแรกเริ่ม และ สมาคมโรคมะเร็งแห่งสหรัฐอเมริกาแนะนำควรเริ่มตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ในอายุ 45 ปีขึ้นไปในกลุ่มที่มีความเสี่ยง
ขอขอบคุณข้อมูล นพ.กรณ์ เลิศพิภพเมธา แพทย์ผู้ชำนาญการด้านอายุรกรรมโรคทางเดินอาหารและตับ โรงพยาบาลสุขุมวิท
