มะเร็งลำไส้ใหญ่ที่อาจไม่ใช่เรื่องใหญ่
10-Aug-2022 อ่าน : 351 คน
.jpg)
มะเร็งลำไส้ใหญ่ที่อาจไม่ใช่เรื่องใหญ่
แค่พูดคำว่า "มะเร็ง" ขึ้นมาเมื่อไหร่เป็นต้องพากันส่ายหน้า เพราะไม่อยากคิดว่าถ้าต้องเกี่ยวข้องขึ้นมาจะเป็นอย่างไร ซึ่งก็อาจจะจริงที่ว่ามะเร็งเป็นโรคที่น่ากลัว แต่ก็ไม่ใช่ทั้งหมด รู้ไหมมีมะเร็งบางชนิดที่ป้องกันได้อย่างมะเร็งลำไส้ใหญ่ ที่หลายๆ คนอาจมองว่าเป็นเรื่องใหญ่ แต่ที่จริงแล้วไม่ใช่เลย
อาการนี้ชี้ว่าเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่
มะเร็งลำไส้ใหญ่ สามารถพบได้บ่อยในผู้ชาย โดยพบเป็นอันดับ 3 รองจากมะเร็งท่อน้ำดี และมะเร็งปอด ส่วนด้านของผู้หญิงพบมากเป็นอันดับ 2 รองจากมะเร็งเต้านม อาการมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่สังเกตได้ จากการขับถ่ายผิดปกติ 4 ข้อ
- อุจจาระมีลำที่เล็กลงเหมือนถูกบีบจากหลอดยาสีฟัน
- อุจจาระเปลี่ยนไป เช่น มีมูกเลือด หรือถ่ายเป็นอุจจาระเหลวอย่างเดียว ซึ่งอาการที่มีมูกหรือเลือดปนอยู่ในอุจจาระนี้เป็นอาการสำคัญมากๆ ที่บ่งบอกว่าลำไส้มีความผิดปกติ หรือมีโอกาสที่จะเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้
- การขับถ่ายผิดปกติ มีความถี่ในการขับถ่ายที่เปลี่ยนไป จากเดิมถ่ายวันละครั้ง อาจจะถ่ายบ่อยขึ้นเป็น 4 – 5 ครั้ง หรืออาจจะ 2 – 3 วัน ไม่ถ่ายก็ยังเป็นได้ รวมถึงต้องเบ่ง หรือต้องใช้แรงในการขับถ่ายอุจจาระมากขึ้น
- การกลั้นอุจจาระที่ผิดปกติ เพราะเนื่องจากว่าเนื้องอกเป็นสาเหตุที่ทำให้คนไข้ไม่สามารถกลั้นอุจจาระได้
มะเร็งลำไส้ใหญ่ ใครคือกลุ่มเสี่ยง
ปัจจุบันความเสี่ยงที่ทำให้เกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ ปัจจัยหลักๆ ยังคงเป็นเรื่องของพันธุกรรม “ประมาณ 60 - 70 เปอร์เซนต์ของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ในปัจจุบันนี้เกิดจากพันธุกรรม ส่วนอีกประมาณ 10 – 15 เปอร์เซนต์ สาเหตุมาจากการใช้ชีวิต เช่น การรับประทานอาหารจำพวกเนื้อแดง อาหารที่มีสารหมักดอง หรือสารไนโตรซามีนก็ยิ่งมีความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งมากขึ้น ดังนั้น สิ่งที่สังเกตได้ง่าย คือในกลุ่มที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งลำไส้ที่อายุน้อยกว่า 60 ปี จะมีความเสี่ยงเป็นมะเร็งลำไส้สูงกว่าคนทั่วไป ส่วนอีกหนึ่งอาการที่มักได้ยินควบคู่มากับมะเร็งลำไส้ใหญ่นั่นคือ ประมาณ 90% เป็นภาวะลำไส้ใหญ่อุดตันที่เกิดจากมะเร็งลำไส้ใหญ่ มาจากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการอักเสบของกระเปาะลำไส้ การติดเชื้อในทางเดินลำไส้ใหญ่ หรือการบิดพับของลำไส้ใหญ่ ซึ่งเป็นเพียงส่วนน้อย เพราะเมื่อเกิดมะเร็งในลำไส้ใหญ่แล้ว จะทำให้ช่อง หรือรูของลำไส้ใหญ่หดตัวเล็กลง ไปขวางทางเดินของลำไส้ทำให้เกิดภาวะลำไส้อุดตัน ทำให้ถ่ายไม่ออก หรือไม่สามารถผายลมได้ ท้องอืดมากขึ้น ปวดท้อง มวนท้อง มีอาการอาเจียน กินอาหารไม่ได้”
วิธีรักษา หากพบมะเร็งลำไส้ใหญ่
หากมีภาวะลำไส้ใหญ่อุดตันต้องตรวจเพื่อยืนยันให้แน่ชัดว่าผู้ป่วยมีภาวะลำไส้ใหญ่จริงๆ ก่อนทำการรักษาในขั้นตอนต่อไป “หลังจากที่ตรวจ และวินิจฉัยอย่างแน่ชัดว่าผู้ป่วยมีภาวะลำไส้ใหญ่อุดตัน จะต้องพิจารณาแนวทางการรักษา 2 ส่วนคือ การแก้ไขปัญหาภาวะลำไส้อุดตันให้ผู้ป่วย และยังต้องวางแผนการรักษาให้ผู้ป่วยหายจากมะเร็งไปพร้อมๆกัน ซึ่งการรักษาหลักๆ ต้องใช้วิธีผ่าตัดที่ตัวลำไส้ใหญ่ และต่อมน้ำเหลืองที่คาดว่ามะเร็งจะกระจายออกให้หมด เพื่อให้ผู้ป่วยหายขาดจากมะเร็ง นอกจากตัดลำไส้ออกแล้วต้องมีเทคนิคและวิธีการในการที่จะต่อลำไส้กลับเข้าไปเพื่อให้ผู้ป่วยได้ขับถ่ายทางเดิม และใช้ชีวิตในแบบปกติมากที่สุด นอกจากนี้ยังมีการรักษาแนวทางเสริมอื่นๆ ที่จะต้องพิจารณาต่อมาคือ การให้ยาเคมีบำบัด ยามุ่งเป้า หรือการฉายแสง หลังผ่าตัดแล้วก็จะต้องมีการติดตามผู้ป่วย ทั้งงการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ หรือนัดตรวจส่องกล้องลำไส้ใหญ่ดูหลังผ่าตัด เพื่อป้องกันไม่ให้กลับมาเป็นซ้ำ”
การรักษาที่ดีกว่า ด้วยเทคนิคผ่าตัดผ่านกล้องขั้นสูง
ด้วยเทคโนโลยีทางการแพทย์ยุคนี้ทำให้การผ่าตัดลำไส้ใหญ่ไม่ใช่เรื่องน่ากลัวอีกต่อไป “ปัจจุบันผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่ได้รับการผ่าตัดโดยศัลยแพทย์ลำไส้ใหญ่และทวารหนัก ประมาณ 80% ใช้เทคนิคผ่าตัดผ่านกล้องขั้นสูง ซึ่งอุปกรณ์การผ่าตัดเป็นกล้องที่มีกำลังขยายส่องเข้าไปในช่องท้อง ทำให้ศัลยแพทย์ผ่าตัดได้ดี ละเอียดมากขึ้น ที่สำคัญยังเป็นผลดีกับผู้ป่วย คือ ช่วยให้ฟื้นตัวเร็วขึ้น พักฟื้นที่โรงพยาบาล 4 – 5 วัน จากที่เคยอยู่เป็นอาทิตย์ ลำไส้กลับมาทำงานได้เร็วขึ้น เจ็บแผลน้อยลง บาดแผลเล็กลง เพราะกล้องมีกำลังขยายทำให้แพทย์สามารถผ่าตัดได้ดีละเอียดมากขึ้น คนไข้ก็จะปลอดภัยมากขึ้น โอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดน้อยลง เช่นเดียวกับโอกาสที่โรคจะสงบหรือหายขาดก็จะมากขึ้นตามไปด้วย”
สกรีนเจอ ป้องกัน ไม่เกิดมะเร็งลำไส้
ก่อนจะไปถึงการรักษานั้น รู้หรือไม่ว่ามะเร็งลำไส้ใหญ่คือหนึ่งในมะเร็งที่การตรวจคัดกรองสามารถป้องกันได้ “ป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ โดยการส่องกล้องตั้งแต่ตอนที่ยังไม่มีอาการ ดังนั้นในคนทั่วไปที่อายุ 45 – 50 ปี ต่อให้ไม่มีอาการก็ควรจะต้องมารับการส่องกล้อง ยิ่งหากมีประวัติครอบครัว คุณพ่อคุณแม่ หรือญาติพี่น้องสายตรงเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ยิ่งจำเป็น และโดยเฉพาะญาติที่เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่เหล่านั้นเป็นขณะที่อายุน้อยกว่า 60 ปี เมื่ออายุครบ 45 ปีก็ควรมารับการส่องกล้อง ที่สำคัญ คือถ้าส่องกล้องแล้วสามารถตัดติ่งเนื้อออกไปก่อน ก็จะเป็นการป้องกันมะเร็งได้
ปัจจุบันการส่องกล้องแทบไม่มีความน่ากลัว เนื่องด้วยเทคโนโลยีที่พัฒนาไปมาก กล้องมีความชัดมากขึ้น โอกาสในการทะลุ หรือการเกิดภาวะแทรกซ้อน รวมถึงความเจ็บปวดของคนไข้ก็น้อยลงมากในระหว่างส่อง
ขอขอบคุณข้อมูล นพ.นิธิคุณ บุญอิ้ง ศัลยแพทย์ลำไส้ใหญ่และทวารหนัก โรงพยาบาลเปาโล พหลโยธิน
